محکومیت سازندگان فیلم کیک محبوب من: تقابل هنر و سانسور در ایران
در تاریخ ۷ آوریل ۲۰۲۵، خبری جنجالی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که بار دیگر توجه‌ها را به تنش میان هنرمندان و سیستم قضایی ایران جلب کرد. بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم، زوج کارگردان فیلم «کیک محبوب من»، به همراه غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده این اثر، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» با احکام سنگینی مواجه شدند. این محکومیت که شامل حبس تعلیقی، جریمه نقدی و ضبط تجهیزات کاری است، به دلیل ساخت فیلمی بدون رعایت قواعد سانسور جمهوری اسلامی، از جمله عدم استفاده از حجاب اجباری برای بازیگران زن، صادر شده است. در این مقاله، به بررسی جزئیات این رویداد، پیشینه فیلم، واکنش‌ها و پیامدهای آن می‌پردازیم.
جزئیات احکام قضایی
سازندگان فیلم کیک محبوب من
بر اساس اخبار منتشرشده، بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم مجموعاً به ۲۶ ماه حبس تعلیقی محکوم شدند. در برخی گزارش‌ها، مدت تعلیق این حبس ۵ سال اعلام شده که نشان‌دهنده دوره‌ای است که در صورت ارتکاب جرم جدید، این حکم اجرا خواهد شد. علاوه بر این، ضبط کلیه تجهیزات کاری این دو کارگردان و پرداخت ۶۰۰ میلیون ریال جریمه نقدی نیز بخشی از مجازات آن‌هاست.
غلامرضا موسوی، تهیه‌کننده فیلم، به یک سال حبس تعلیقی و جریمه نقدی محکوم شده، در حالی که دو بازیگر اصلی فیلم، لی‌لی فرهادپور و اسماعیل محرابی، تنها به پرداخت جریمه نقدی (با مبلغی نامشخص) محکوم شدند. این احکام توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران صادر شده و اتهامات اصلی شامل «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی» و «تهیه محتوای مبتذل» عنوان شده است.
این خبر ابتدا توسط خود کارگردانان در شبکه‌های اجتماعی اعلام شد و سپس توسط رسانه‌هایی مانند دویچه وله فارسی و ایران‌وایر پوشش داده شد. نکته قابل توجه این است که این محکومیت‌ها به دلیل رویکرد غیرمتعارف فیلم در به تصویر کشیدن زنان بدون حجاب اجباری و روایت داستانی خارج از چارچوب‌های سانسور رسمی بوده است.
پیشینه فیلم «کیک محبوب من»
«کیک محبوب من» فیلمی در ژانر درام است که در سال ۲۰۲۴ به کارگردانی مشترک بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم ساخته شد. این اثر، داستان زنی میانسال به نام مهین را روایت می‌کند که پس از سال‌ها زندگی یکنواخت، تصمیم می‌گیرد شبی را با مردی هم‌سن خود به میل و خواسته خودش سپری کند. این فیلم با بازی لی‌لی فرهادپور و اسماعیل محرابی، از همان ابتدا به دلیل عدم رعایت حجاب اجباری و نمایش روابط انسانی به شکلی آزادانه، مورد توجه و انتقاد قرار گرفت.
این فیلم در جشنواره‌های بین‌المللی نیز موفقیت‌هایی کسب کرد. در جشنواره برلین ۲۰۲۴، جایزه بهترین فیلم از نگاه داوران فیپرشی را از آن خود کرد و در جشنواره شیکاگو نیز موفق به دریافت جایزه هوگو نقره‌ای شد. با این حال، سازندگان به دلیل ممنوع‌الخروجی نتوانستند در این رویدادها حضور یابند، موضوعی که خود به یکی از نقاط بحث‌برانگیز این پرونده تبدیل شد.
برای تماشای این فیلم اینجا کلیک کنید.
روند قضایی و فشارها
فیلم کیک محبوب من
فشار بر سازندگان «کیک محبوب من» از مدت‌ها پیش آغاز شده بود. در مهر ۱۴۰۲، گذرنامه بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم هنگام تلاش برای سفر به فرانسه برای تکمیل مراحل تولید فیلم در فرودگاه توقیف شد. پس از آن، اتهاماتی چون «تبلیغ علیه نظام» و «اقدام علیه امنیت ملی» علیه آن‌ها مطرح شد و چندین جلسه بازپرسی در دادسرای اوین برگزار شد. در نوامبر ۲۰۲۴، اتهام «اشاعه فساد از طریق تولید و انتشار محتوای مبتذل» نیز به پرونده اضافه شد و بازیگران و تصویربردار فیلم نیز مورد اتهام قرار گرفتند. این روند در نهایت به صدور احکام قضایی در آوریل ۲۰۲۵ منجر شد.
عدم رعایت قواعد سانسور، به‌ویژه نمایش زنان بدون حجاب اجباری، دلیل اصلی این اتهامات بوده است. این موضوع از سوی مقامات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بارها مورد اعتراض قرار گرفته بود، اما سازندگان فیلم از ابتدا اعلام کرده بودند که قصد دارند تصویری واقعی از زندگی زنان ایرانی، فارغ از محدودیت‌های تحمیلی، ارائه دهند.
تیجه‌گیری
محکومیت بهتاش صناعی‌ها، مریم مقدم و غلامرضا موسوی به دلیل ساخت «کیک محبوب من» نه‌تنها یک پرونده قضایی، بلکه نمادی از مبارزه میان هنر و قدرت در ایران معاصر است. این فیلم که با شجاعت به روایت زندگی واقعی زنان ایرانی پرداخت، اکنون به بهای سنگینی برای سازندگانش تمام شده است. با این حال، تأثیر آن بر جامعه هنری و بحث‌های جهانی درباره آزادی بیان ممکن است ماندگارتر از این احکام باشد. آیا این رویداد نقطه عطفی در تاریخ سینمای ایران خواهد بود یا صرفاً فصلی دیگر از تقابل بی‌پایان هنر و سانسور؟ زمان پاسخ این پرسش را روشن خواهد کرد.
در جیبی سینما دنبال کنید:
