در روزهای اخیر، سوریه بار دیگر شاهد موج جدیدی از خشونتهای گسترده بوده است. حملات نیروهای وابسته به هیئت تحریر الشام، به رهبری ابومحمد الجولانی، در مناطق علوینشین به کشتار صدها غیرنظامی منجر شده است.کشتار علویان در سوریه نگرانیهای زیادی را در سطح بینالمللی برانگیخته و هزاران نفر از علویان را مجبور به فرار به لبنان یا پناه بردن به پایگاه نظامی حمیمیم روسیه کرده است.
جزئیات حملات و مناطق درگیری
حملات اخیر عمدتاً در مناطق ساحلی سوریه، بهویژه در استانهای لاذقیه و طرطوس صورت گرفته است. این دو استان که بخش اعظم جمعیت آنها را علویان، فرقهای نزدیک به حکومت بشار اسد تشکیل میدهند، پیش از این کمتر هدف حملات مستقیم گروههای تروریستی قرار گرفته بودند. با این حال، تحولات جدید میدان نبرد و تلاش برای تغییر معادلات جنگ باعث شده تا این مناطق نیز درگیر خشونتهای جدید شوند.
حملات چه کسانی انجام شده است؟
طبق گزارشهای منتشرشده، این حملات توسط نیروهای وابسته به هیئت تحریر الشام، که در حال حاضر کنترل بخشهایی از شمال سوریه را در اختیار دارد، انجام شده است. این گروه که در گذشته شاخهای از القاعده محسوب میشد، اخیراً تلاش کرده است دامنه نفوذ خود را به مناطق غربی سوریه و مناطق تحت کنترل دولت مرکزی گسترش دهد. این تحرکات، تنشهای گستردهای را در داخل سوریه و در سطح بینالمللی ایجاد کرده است.
در جیبی مگز بخوانید : اردن در تحولات سیاسی منطقه: 5 رویداد تازه
واکنشهای بینالمللی به کشتار علویان در سوریه
این کشتار گسترده واکنشهای مختلفی را در سطح بینالمللی در پی داشته است.
۱. سازمان ملل متحد
سازمان ملل متحد و نهادهای حقوق بشری اعلام کردهاند که گزارشهای نگرانکنندهای از قتلعام غیرنظامیان، از جمله زنان و کودکان، دریافت کردهاند. دبیرکل سازمان ملل، ضمن محکوم کردن این حملات، خواستار توقف فوری درگیریها و حفاظت از غیرنظامیان شده است.
۲. روسیه و ایران
روسیه، بهعنوان یکی از اصلیترین حامیان دولت سوریه، این حملات را بهشدت محکوم کرده و از احتمال افزایش دخالت نظامی در این مناطق خبر داده است. برخی گزارشها حاکی از آن است که نیروهای روسی مستقر در پایگاه حمیمیم در حال آمادهسازی برای انجام عملیات علیه مواضع هیئت تحریر الشام در مناطق شمالی سوریه هستند. ایران نیز ضمن حمایت از دولت بشار اسد، از ادامه این وضعیت ابراز نگرانی کرده و بر لزوم مقابله با گروههای تروریستی تأکید کرده است.
۳. کشورهای غربی
در مقابل، برخی کشورهای اروپایی و آمریکا، که همواره روابط پیچیدهای با گروههای مخالف بشار اسد داشتهاند، واکنش محتاطانهای نشان دادهاند. ایالات متحده هنوز موضع رسمی درباره این حملات اتخاذ نکرده، اما برخی منابع ادعا کردهاند که واشنگتن احتمالاً به دنبال استفاده از این بحران برای تحت فشار قرار دادن دولت سوریه است.
پیامدهای بحران؛ مهاجرت و بیثباتی بیشتر در منطقه
درگیریهای اخیر موجب ایجاد موج جدیدی از آوارگی و پناهجویی در منطقه شده است. هزاران نفر از علویان سوریه مجبور به فرار از خانههای خود شدهاند و لبنان، که از قبل نیز با بحران اقتصادی و سیاسی شدیدی روبهرو بود، اکنون با ورود تعداد زیادی پناهجوی سوری، تحت فشار مضاعفی قرار گرفته است.
۱. ورود پناهجویان به لبنان
بر اساس گزارشهای منتشرشده، در روزهای اخیر بیش از ۹ هزار پناهجوی سوری از طریق گذرگاههای غیرقانونی وارد لبنان شدهاند. این موضوع نگرانیهای زیادی را در بین مقامات لبنانی ایجاد کرده است، زیرا لبنان در حال حاضر میزبان بیش از ۱.۵ میلیون پناهجوی سوری است و ظرفیت پذیرش پناهجویان بیشتر را ندارد.
۲. افزایش تنشهای قومی و مذهبی
از دیگر پیامدهای این بحران میتوان به افزایش تنشهای فرقهای و قومی اشاره کرد. کشتار علویان توسط گروههای سنیمذهب افراطی، میتواند به واکنش متقابل نیروهای علوی و شیعی در سوریه و حتی لبنان منجر شود. این مسئله، خطر درگیریهای جدید در منطقه را افزایش میدهد.
۳. نقش پایگاه نظامی روسیه در حمایت از علویان
یکی از نکات مهم این بحران، پناه بردن بخشی از جمعیت علوی به پایگاه نظامی حمیمیم روسیه در لاذقیه است. این پایگاه، یکی از مهمترین مراکز حضور نظامی روسیه در سوریه محسوب میشود و گفته میشود که مقامات روسی به این پناهجویان اجازه دادهاند که در محیطهای امن این پایگاه مستقر شوند. برخی تحلیلگران بر این باورند که روسیه ممکن است برای جلوگیری از سقوط مناطق علوینشین، اقدامات نظامی بیشتری انجام دهد.
چشمانداز آینده بحران سوریه
تحولات اخیر نشاندهنده ورود جنگ سوریه به مرحلهای جدید و خطرناکتر است. در حالی که پیشتر بیشتر درگیریها در مناطق شمالی و شرقی سوریه متمرکز بود، اکنون به نظر میرسد که مناطق غربی و ساحلی نیز به مرکز جدیدی برای تنشهای فرقهای تبدیل شدهاند.
سناریوهای احتمالی آینده
🔹 افزایش عملیات نظامی روسیه و ارتش سوریه: در صورت ادامه حملات علیه مناطق علوینشین، احتمال افزایش عملیات نظامی گسترده علیه نیروهای هیئت تحریر الشام وجود دارد.
🔹 تشدید بحران پناهجویان: با افزایش درگیریها، موج جدیدی از پناهجویان سوری به کشورهای همسایه، بهویژه لبنان، ترکیه و اردن، روانه خواهند شد که فشار بیشتری به این کشورها وارد خواهد کرد.
🔹 درگیریهای فرقهای گستردهتر: اگر تنشها کنترل نشود، خطر گسترش درگیریهای قومی و مذهبی به دیگر مناطق سوریه و حتی لبنان و عراق وجود دارد.
جمعبندی
حملات اخیر به مناطق علوینشین سوریه، نشاندهنده ورود جنگ این کشور به مرحلهای جدید و پیچیدهتر است. با توجه به پیامدهای گسترده این حملات، از جمله کشتار غیرنظامیان، موج جدید پناهجویان و احتمال مداخله نظامی روسیه، جامعه جهانی باید برای جلوگیری از یک فاجعه انسانی و تشدید تنشهای منطقهای، اقدامات فوری و مؤثری انجام دهد.
💬 نظر شما درباره تحولات اخیر در سوریه چیست؟ آیا این بحران میتواند به درگیریهای بزرگتری در منطقه منجر شود؟ 🤔
