روز قدس ۱۴۰۴؛ در سایه بحرانهای جدید منطقه
آخرین جمعه ماه مبارک رمضان، روزی است که فراتر از یک رویداد تقویمی یا راهپیمایی نمادین تلقی میشود. روز جهانی قدس، ابتکاری است از امام خمینی (ره) که اکنون به نمادی بینالمللی برای دفاع از مردم فلسطین و مخالفت با اشغالگری رژیم صهیونیستی تبدیل شده است. اما این روز چگونه شکل گرفت؟ چه تأثیری بر افکار عمومی مسلمانان و حتی غیرمسلمانان دارد؟ و آیا واقعاً توانسته صدای فلسطین را به گوش جهان برساند؟ در این مقاله به این سؤالات میپردازیم.
تاریخچه و منشأ روز قدس
روز قدس نخستینبار در سال ۱۳۵۸ هجری شمسی، توسط امام خمینی (ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد شد. ایشان با صدور پیامی تاریخی، آخرین جمعه ماه رمضان را «روز جهانی قدس» نامیدند و آن را روزی برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین و مقابله با رژیم اشغالگر قدس اعلام کردند.
«روز قدس، روز اسلام است. روزی است که باید سرنوشت ملتهای مستضعف معلوم شود.» – امام خمینی (ره)
پرتال امام خمینی را برای مطالعه بیشتر دنبال کنید.
نامگذاری این روز، پاسخی نمادین به سالها اشغال سرزمین فلسطین و بیعدالتی در حق مردم این سرزمین بود. از همان سال، روز قدس به یک آیین سالانه در ایران و بسیاری از کشورهای اسلامی تبدیل شد.
فلسفه روز قدس؛ فراتر از سیاست
روز قدس نهتنها مناسبت سیاسی، بلکه یک پیام انسانی و اسلامی دارد. این روز نماد دفاع از مظلوم، اعتراض به ستمگران و اعلام همبستگی با مردم فلسطین است. از نگاه اسلامی، دفاع از قدس دفاع از قبله اول مسلمانان و حمایت از اصول انسانی چون عدالت، آزادی و کرامت است.
مسجدالاقصی بهعنوان یکی از مقدسترین اماکن اسلامی، همواره مورد احترام مسلمانان جهان بوده و اشغال آن توسط رژیم صهیونیستی، جنایتی فرهنگی و اعتقادی محسوب میشود. روز قدس یادآوری این حقیقت است که آزادی قدس، تنها مسئلهای عربی یا فلسطینی نیست، بلکه موضوعی جهانی است.
بازتاب جهانی روز قدس
هر سال، علاوه بر ایران، در کشورهایی مانند لبنان، یمن، عراق، بحرین، پاکستان، اندونزی، نیجریه، ترکیه و حتی برخی کشورهای غربی، تجمعات و راهپیماییهایی در حمایت از فلسطین برگزار میشود.
در کشورهای غربی نیز برخی گروههای ضد جنگ و طرفدار حقوق بشر در این روز با شعارهایی مانند “Free Palestine” یا “Boycott Israel” همبستگی خود را با ملت فلسطین ابراز میکنند.
رسانههای بینالمللی، هرچند با جهتگیریهای متفاوت، این مناسبت را پوشش میدهند و به نقش آن در گفتمان سیاسی خاورمیانه اشاره میکنند.
روز قدس ۱۴۰۴؛ در سایه بحرانهای جدید منطقه
در سال ۱۴۰۴، روز قدس از اهمیتی دوچندان برخوردار است. تحولات جاری در غزه، حملات اخیر به غیرنظامیان، افزایش شهدا در اردوگاههای فلسطینی، و واکنشهای جهانی به جنگ غزه ۲۰۲۴-۲۰۲۵، باعث شدهاند که امسال روز قدس در فضایی پرتنشتر و احساسیتر برگزار شود.
شعار رسمی سال ۱۴۰۴ با تمرکز بر «وحدت ملتها علیه عادیسازی روابط با رژیم صهیونیستی» طراحی شده و مقامات ایرانی تأکید کردهاند که حضور گسترده مردم، نشاندهنده بیداری امت اسلامی است.
نقش فضای مجازی در گسترش پیام روز قدس
در سالهای اخیر، فضای مجازی به بستری مهم برای تبلیغ و گسترش پیام روز قدس تبدیل شده است. کاربران شبکههای اجتماعی با هشتگهایی چون #روز_قدس، #FreePalestine، #SaveGaza و #QudsDay به تولید محتوا میپردازند.
ویدیوهای مستند، تصاویر راهپیماییها، کلیپهای کوتاه از کودکان فلسطینی و پویشهایی مانند «بایکوت کالاهای صهیونیستی» به یکی از ابزارهای مهم در جنگ رسانهای علیه اشغالگری تبدیل شدهاند.
آیا روز قدس تنها یک ابزار سیاسی است؟ [تحلیل انتقادی]
برخی منتقدان بر این باورند که روز قدس بیش از آنکه رویدادی انسانی باشد، به ابزاری سیاسی تبدیل شده است. اما در مقابل، مدافعان این روز معتقدند که سیاستزدگی، ناشی از ذات مبارزه با ظلم و دفاع از حقوق بشر است. به بیان دیگر، دفاع از فلسطین، خواهناخواه با مسائل سیاسی گره خورده است.
واقعیت این است که روز قدس توانسته توجه بخشهایی از جهان را به فاجعه انسانی فلسطین جلب کند و وجدانهای بیدار را به واکنش وادارد. تأثیر آن بر دیپلماسی عمومی ایران، اتحاد کشورهای محور مقاومت و فشار بینالمللی بر رژیم صهیونیستی، قابل انکار نیست.
جمعبندی
روز قدس، یک مناسبت دینی، سیاسی و انسانی است که در دل خود، پیامهایی جهانی دارد. از فلسفه اسلامی و دفاع از قدس تا حضور پرشور مردم در خیابانها و فضای مجازی، این روز نمادی از ایستادگی در برابر ظلم است.
امروز، بیش از هر زمان دیگری، جهان نیازمند همبستگی و بیداری است. روز قدس نهتنها متعلق به مسلمانان، بلکه به همه آزادگان جهان تعلق دارد.
کشتار علویان در سوریه؛ بحرانی جدید در مناطق ساحلی ( همراه با تصاویر)
