تصاحب گرینلند توسط ترامپ: چرا ترامپ گرینلند را می‌خواهد؟
تصاحب گرینلند توسط ترامپ: چرا ترامپ گرینلند را می‌خواهد؟
خبر تمایل دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین ایالات متحده، برای خرید گرینلند در سال ۲۰۱۹، واکنش‌های گسترده‌ای را در سطح بین‌المللی برانگیخت. این درخواست عجیب، که ابتدا به‌عنوان یک شوخی سیاسی تلقی شد، در نهایت به یکی از مباحث جدی در محافل دیپلماتیک تبدیل شد. اما چرا ترامپ به دنبال تصاحب این سرزمین یخی و استراتژیک بود؟ در این مقاله به بررسی دلایل اقتصادی، نظامی و سیاسی پشت پرده این پیشنهاد می‌پردازیم.
این مقاله درباره تصاحب گرینلند توسط ترامپ بحث میکند.
1. منابع طبیعی و ثروت‌های پنهان گرینلند
گرینلند، با مساحتی بیش از ۲ میلیون کیلومتر مربع، بزرگ‌ترین جزیره جهان است و زیر یخ‌های قطور آن، منابع غنی معدنی نهفته است. از جمله این منابع می‌توان به ذخایر عظیم نفت، گاز، اورانیوم، نیکل و عناصر کمیاب اشاره کرد که برای صنایع پیشرفته و نظامی اهمیت بالایی دارند. کارشناسان معتقدند که ذوب شدن یخ‌های قطبی به‌دلیل گرمایش جهانی، فرصت‌های جدیدی برای استخراج این منابع به وجود آورده است.
ترامپ با آگاهی از این پتانسیل، گرینلند را به‌عنوان یک فرصت استثنایی برای تأمین مواد اولیه صنایع آمریکایی می‌دید. کنترل بر این منابع می‌توانست به ایالات متحده در رقابت با چین، که به شدت در حال سرمایه‌گذاری در منابع معدنی آفریقا و قطب شمال است، برتری دهد. جان بولتون، مشاور امنیت ملی وقت آمریکا، نیز در این رابطه اظهار داشت که:
“تسلط بر گرینلند می‌تواند موقعیت آمریکا را در حوزه امنیت انرژی و مواد معدنی استراتژیک تقویت کند.”
نقشه ساده گرینلند با مرزها و شهرهای مهم.
گرینلند با منابع غنی از جمله نفت، گاز، اورانیوم و عناصر کمیاب، به یک هدف جذاب برای آمریکا تبدیل شده است. رابرت کانلی، کارشناس منابع معدنی، در این رابطه می‌گوید:
“گرینلند همچون جواهری در شمال اقیانوس اطلس است که زیر یخ‌هایش ثروت‌های عظیمی پنهان شده‌اند. کنترل بر این منابع، می‌تواند برتری اقتصادی آمریکا را برای دهه‌های آینده تضمین کند.”
2. موقعیت نظامی و اهمیت استراتژیک
موقعیت جغرافیایی گرینلند در اقیانوس اطلس شمالی، آن را به یک نقطه استراتژیک برای کنترل مسیرهای دریایی و نظارت بر تحرکات نظامی روسیه در قطب شمال تبدیل کرده است. ایالات متحده از زمان جنگ جهانی دوم پایگاه هوایی «توله» را در این جزیره دارد که نقش کلیدی در سیستم دفاع موشکی و راداری ناتو ایفا میکند. ترامپ با خرید گرینلند، قصد داشت این پایگاه را به یک مرکز پیشرفته‌تر برای مقابله با تهدیدات روسیه و چین تبدیل کند.
به گفته مارک اسپنسر، تحلیلگر مسائل نظامی، کنترل کامل بر گرینلند می‌توانست به آمریکا این امکان را بدهد که بدون محدودیت‌های ناشی از حاکمیت دانمارک، سامانه‌های راداری و موشکی خود را در این منطقه ارتقا دهد. وی معتقد است که:
“گرینلند می‌تواند به سنگری مستحکم برای دفاع از حریم هوایی و دریایی آمریکا در برابر تهدیدات قطبی تبدیل شود.”
3. رقابت با چین و روسیه در قطب شمال
قطب شمال در سال‌های اخیر به یکی از عرصه‌های رقابت میان قدرت‌های بزرگ تبدیل شده است. چین با سیاست «جاده یخی ابریشم» به دنبال گسترش نفوذ اقتصادی خود در این منطقه است و روسیه نیز با ساخت پایگاه‌های نظامی و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های قطبی، به‌طور فعالی به دنبال تسلط بر منابع و مسیرهای دریایی قطب شمال است.
ترامپ با پیشنهاد خرید گرینلند، سعی داشت پاسخی قاطع به این تحرکات بدهد و نفوذ آمریکا را در قطب شمال تثبیت کند. تصاحب گرینلند به آمریکا این امکان را می‌داد که مسیرهای دریایی جدیدی که به دلیل ذوب یخ‌ها در حال باز شدن هستند، تحت کنترل خود درآورد و به رقیبانش اجازه ندهد که از این فرصت‌ها استفاده کنند.
تصویری از تقابل پرچم‌های روسیه و چین با پس‌زمینه‌ای تاریک.
قطب شمال به عرصه‌ای برای رقابت قدرت‌های بزرگ تبدیل شده و چین با سرمایه‌گذاری‌های سنگین، به دنبال گسترش نفوذ خود در این منطقه است. مایک پمپئو، وزیر خارجه پیشین آمریکا، در سخنرانی‌ای گفته بود:
“اگر امروز در قطب شمال وارد عمل نشویم، فردا باید شاهد تسلط چین و روسیه بر منابع و مسیرهای تجاری این منطقه باشیم. گرینلند می‌تواند نقطه شروعی برای بازگرداندن توازن به نفع آمریکا باشد.”
واکنش دانمارک و جامعه بین‌الملل
پیشنهاد ترامپ برای خرید گرینلند با واکنش تند مقامات دانمارک مواجه شد. مت فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، این پیشنهاد را «مضحک» توصیف کرد و اعلام کرد که گرینلند فروشی نیست. این واکنش موجب لغو سفر برنامه‌ریزی‌شده ترامپ به دانمارک شد و تنشی دیپلماتیک میان دو کشور به وجود آورد.
مردم گرینلند نیز که به‌صورت خودمختار اداره می‌شوند، به‌صراحت اعلام کردند که حاضر به تغییر تابعیت نیستند و خواستار احترام به حق حاکمیت خود شدند. این مخالفت‌ها، عملاً پیشنهاد ترامپ را به یک ماجرای کوتاه‌مدت اما جنجالی در تاریخ روابط بین‌الملل تبدیل کرد.
پیشنهاد ترامپ برای خرید گرینلند به‌سرعت با واکنش‌های تند از سوی مقامات دانمارکی مواجه شد. مته فردریکسن، نخست‌وزیر دانمارک، این پیشنهاد را به‌صراحت رد کرده و گفته بود:
“گرینلند فروشی نیست. این ایده‌ای مضحک است که هیچ‌گونه مبنای منطقی یا تاریخی ندارد.”
این اظهارنظر موجب شد که ترامپ سفر خود به دانمارک را لغو کند و تنشی دیپلماتیک میان دو کشور به وجود آید.
نتیجه‌گیری: رؤیایی که به واقعیت نپیوست
در نهایت، پیشنهاد ترامپ برای خرید گرینلند نه‌تنها محقق نشد، بلکه باعث افزایش تنش‌ها میان ایالات متحده و دانمارک شد. با این حال، این ماجرا بار دیگر اهمیت استراتژیک و منابع غنی گرینلند را به جهان یادآور شد. در شرایطی که رقابت میان قدرت‌های بزرگ در قطب شمال روز به روز شدت می‌گیرد، گرینلند همچنان به‌عنوان یکی از نقاط کلیدی این رقابت باقی خواهد ماند.
ریچارد هاس، رئیس شورای روابط خارجی آمریکا، این ماجرا را چنین توصیف کرد:
“پیشنهاد خرید گرینلند شاید در نگاه اول یک ایده اقتصادی به‌نظر می‌رسید، اما در واقع نشان‌دهنده نگرانی‌های عمیق‌تر آمریکا از رقابت‌های ژئوپلیتیکی در قطب شمال بود.”
همچنین بخوانید :
تبعات تعطیلی پنجشنبه ها بر اقتصاد ایران: نظر اقتصاددانان مطرح
یاشار سلطانی کیست و جرمش چیست! (روزنامه نگار زندانی)
در ویکی پدیا بخوانید : پیشنهاد خرید گرینلند توسط ایالات متحده
