سردرد از جمله مشکلات رایج در سنین کودکی و نوجوانی است که نه تنها برای خود کودک، بلکه برای والدین نیز نگرانکننده است. علت سردرد کودکان میتواند طیف وسیعی از عوامل جسمی، روانی و محیطی را در بر بگیرد. برخلاف بزرگسالان، کودکان اغلب نمیتوانند درد خود را بهدقت توصیف کنند، به همین دلیل تشخیص دقیق منشأ سردرد اهمیت ویژهای دارد. طبق آمار، حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد از کودکان در سنین مدرسه، بهصورت دورهای سردرد را تجربه میکنند و در برخی از آنها شدت یا تکرار این درد به حدی میرسد که عملکرد روزمره را مختل میکند.در ادامه در مورد سردرد تنشی ،میگرنی و.. در کودکان صحبت میکنیم.
دستهبندی سردردها در کودکان؛ از نوع ساده تا جدی
در ارزیابی علمی علت سردرد در کودکان، معمولاً سردردها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- سردرد های اولیه مانند سردرد تنشی و میگرن،که خود بهتنهایی یک بیماری محسوب میشوند
- سردرد های ثانویه این نوع سردردها بهخودیخود بیماری نیستند، بلکه نشانهای از یک مشکل زمینهای محسوب میشوند
تشخیص این دو نوع سردرد، کلید اصلی در انتخاب روش درمان مناسب است. این موضوع نشان میدهد که علت سردرد در کودکان نیاز به بررسی دقیق دارد.زیرا باید ابتدا فهمید که سردرد از کدام دسته بندی هست و سپس تصمیم به درمان و معالجه گرفت .در ادامه بررسی های بیشتری میکنیم.
علت سردرد در کودکان چیست و چطور درمان میشود؟
بررسی سردرد های اولیه
1-سردرد تنشی در کودکان
یکی از شایعترین انواع سردرد در کودکان، سردرد تنشی در کودکان است. این نوع سردرد معمولاً به صورت فشاری، مبهم و غیر ضرباندار در نواحی پیشانی یا پشت سر بروز میکند. اغلب کودکان مبتلا به سردرد تنشی، آن را با کلماتی مانند “سنگینی روی سر” توصیف میکنند. این سردرد معمولاً در پایان روز، بهویژه پس از فعالیتهای ذهنی یا جسمی طولانی ایجاد میشود. استرسهای مدرسه، رقابتهای تحصیلی، اضطراب امتحان، یا حتی استفاده زیاد از تبلت و کامپیوتر میتواند از محرکهای مهم این نوع سردرد باشد.
درمان شامل مدیریت استرس، تنظیم ساعات خواب و استراحت، افزایش فعالیت بدنی و گاهی استفاده محدود از مسکنهای ساده تحت نظر پزشک است. از آنجایی که علت سردرد کودکان میتواند به استرس و عوامل رفتاری بازگردد، توجه به سلامت روان ضروری است.
2-میگرن کودکان
یکی دیگر از علل شایع سردرد، میگرن کودکان است که برخلاف تصور رایج، از سنین پایین نیز میتواند آغاز شود. در کودکان، میگرن ممکن است دوطرفه باشد و همیشه با هاله بینایی یا اورا همراه نباشد. این نوع سردرد با درد شدید و ضرباندار همراه است و اغلب با تهوع، استفراغ، حساسیت به نور یا صدا و نیاز به استراحت در اتاق تاریک همراه میشود.
گاهی قبل از شروع حمله میگرن، کودک دچار تغییرات خلقی، بیاشتهایی یا خوابآلودگی میشود. عواملی مانند گرسنگی طولانی، کمخوابی، مصرف بیش از حد مواد قندی، یا قرار گرفتن در محیطهای پرنور یا پرصدا، محرکهای مهم این نوع سردرد هستند. برای پیشگیری از حملات، شناسایی محرکها و حذف آنها نقش کلیدی دارد. از آنجایی که علت سردرد در کودکان در بسیاری موارد به میگرن مربوط میشود، توجه والدین به علائم هشداردهنده ضروری است.
بیشتر بخوانید : میگرن در کودکان | آیا جای نگرانی است؟
بررسی سردرد های ثانویه
۱. عفونتها (مانند سرماخوردگی، سینوزیت یا مننژیت خفیف)
- علائم های عفونت میتواند تب، آبریزش بینی، گرفتگی یا درد صورت (در سینوزیت)، یا حساسیت به نور و گردن درد (در عفونتهای جدیتر)باشد.
- درمان خانگی: استراحت کافی، مصرف مایعات گرم، بخور یا دوش آب گرم برای باز شدن مجاری بینی.
- مراجعه به پزشک: اگر تب بالا، گردنسفتی یا استفراغ شدید وجود داشته باشد، نیاز به بررسی فوری پزشکی است.
۲. آسیبدیدگی سر (ترومای خفیف یا ضربه)
- علائم: سردرد بعد از زمینخوردن یا ضربه، گاهی همراه با تهوع، گیجی یا خوابآلودگی.
- درمان خانگی: استراحت، کمپرس سرد روی محل ضربه، پرهیز از فعالیت سنگین تا رفع علائم.
- مراجعه به پزشک: اگر کودک استفراغ مکرر داشت، بیحال شد، یا تغییر رفتار نشان داد باید فوراً بررسی شود.
۳. مشکلات بینایی (مثل ضعیفی چشم یا انحراف)
- علائم: سردرد پس از مطالعه طولانی، خیره شدن به صفحه نمایش، یا در پایان روز.
- درمان خانگی: استراحت دادن به چشمها، محدود کردن زمان تماشای تلویزیون و موبایل.
- مراجعه به پزشک: معاینه چشمپزشکی برای تجویز عینک یا درمان مناسب.
۴. اختلالات عصبی یا تومورهای مغزی (موارد نادر اما مهم)
- علائم هشدار: سردردهای مداوم صبحگاهی همراه با استفراغ، تشنج، تاری دید یا ضعف در اندامها.
- درمان: این موارد نیازمند بررسی فوری توسط متخصص مغز و اعصاب کودکان هستند و درمان خانگی کارساز نیست.
تأثیر سبک زندگی بر علت سردرد کودکان
سبک زندگی نامناسب یکی از عوامل مهم در ایجاد یا تشدید سردردها در کودکان است. مصرف ناکافی آب، خواب ناکافی، بیتحرکی، تغذیه نامتعادل و استفاده بیشازحد از وسایل الکترونیکی از جمله عواملی هستند که میتوانند باعث بروز مکرر سردرد شوند. توصیه میشود والدین با تنظیم یک برنامه روزانه سالم، شامل خواب کافی، تغذیه منظم، و فعالیت بدنی متعادل، نقش مهمی در پیشگیری از سردرد ایفا کنند. حتی در برخی موارد، تنها با بهبود عادات زندگی، دفعات سردرد بهطور چشمگیری کاهش مییابد. این واقعیت نشان میدهد که علت سردرد در کودکان گاهی فقط به تغییرات رفتاری نیاز دارد.
توصیه میشود والدین با تنظیم یک برنامه روزانه سالم، شامل خواب کافی، تغذیه منظم، و فعالیت بدنی متعادل، نقش مهمی در پیشگیری از سردرد ایفا کنند
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هرچند بیشتر سردرد در کودکان خوشخیم هستند، اما در صورت تداوم یا شدت گرفتن درد، مشاوره با پزشک ضروری است. اگر سردرد بیش از یک بار در هفته تکرار شود، با علائم عصبی همراه باشد یا عملکرد روزانه کودک را مختل کند، باید توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب بررسی شود. در برخی موارد، ارجاع به روانشناس کودک نیز میتواند در مدیریت استرس و اضطراب زمینهای مؤثر باشد. از آنجایی که علت سردرد کودکان میتواند زمینه عصبی یا روانی داشته باشد، تشخیص زودهنگام نقش کلیدی دارد.
بیشتر بخوانید :روش های پیشگیری سردرد در کودکان
نتیجهگیری
در نهایت، آگاهی از علت سردرد کودکان و توجه به علائم هشداردهنده میتواند در پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر این مشکل نقش کلیدی داشته باشد. والدین باید به صحبتهای کودک درباره درد توجه کرده و در صورت مشاهده تغییرات غیرعادی، بدون تأخیر به پزشک مراجعه کنند. توجه به سبک زندگی سالم، کنترل استرسهای محیطی و پیگیری درمانهای پزشکی یا روانشناختی، زمینهساز زندگی شادتر و بدون درد برای کودکان خواهد بود. از آنجایی که علت سردرد کودکان میتواند بر عملکرد کودک تأثیر بگذارد، باید به آن توجه ویژه داشت.
شاید برایتان جالب باشد : تاثیر انیمیشن بر رشد ذهنی کودک
نظرتان را با ما به اشتراک بگذارید !
